Ülkemizin Doğu Akdeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaşayan Türk Semenderi, Gölbaşı Malatya Karayolu üzerindeki bir dinlenme tesisinde gören vatandaşlarda merak uyandırdı.
Lübnan, Suriye, İran, Irak ve İsrail’in yanında ülkemizde de yaşadığı bilinen Türk Semenderi, Adıyaman Üniversitesi tarafından desteklenen ‘Adıyaman İlinin Kurbağaları’ adlı proje kapsamında Doç. Dr. Mehmet Zülfü Yıldız ve ekibi tarafından Adıyaman’da yaşadığı ilk kez 2018 yılında tespit edilerek bilim dünyasına duyurulmuştu.
Uluslararası Doğa Koruma Örgütü (IUCN) tarafından NT (Near Threatened= Tehlike altına girebilir) kategorisinde bulunan bir Türk Semenderinin yakın gelecekte neslinin tehlike altına girebileceği belirtiliyor.
Adıyaman Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Zülfü Yıldız, semenderi ile ilgili, “Vücutları oldukça kalın, parlak siyah zemin rengi üzerinde, dağınık veya şerit halinde sarı, bazen portakal sarısı lekeler bulunur. Karın tarafı siyahımsı gri, bazen küçük sarı lekelidir. Tepe ve dağlık yerlerde, nemli ağaç ve ormanlık habitatlarda yaşarlar. Islak toprak ve taşlar altında, ağaç kabukları altında gizlenirler. Lekeli Semenderin yaşadığı ortamlarda derin olmayan suların bulunması, üremeleri için gereklidir. Gündüzleri gizlenip gece aktiftirler. Sadece yağmurdan sonra gündüzleri görülebilirler. Çok ağır hareket ettiklerinden dolayı araçlar tarafından ezildikleri bir çok kez görülmüştür. Yağmur sonrası aktif olduklarından halk arasında bazen “Yağmur Böcüğü” olarak adlandırılır. Çoğu Besinlerini yumuşak vücutlu böcekler ve özellikle toprak solucanı teşkil eder. Üreme zamanı erkek koku duyusu yardımı ile dişisini bulur. Bunlarda eşlerine kur yapma mevcuttur. Lekeli Semenderin döllenmiş yumurtaları yaklaşık 10 aylık sürede gelişir. Sonuçta dişi larvalarını yakındaki derin olmayan suya bırakır. Başkalaşımını tamamlayan larvalar suyu terk eder. Lekeli Semenderler yüzemez bu nedenle derin sularda boğulurlar. Bu yüzden genellikle su içinde bulunmazlar. Halk tarafından kertenkele zannedilen Lekeli Semender esasında bir kuyruklu kurbağa türüdür. Başın hemen gerisinde bulunan zehir bezlerinden 10-15 cm kadar zehir fışkırtabilirler. İnsanın gözüne gelirse acı verir ve geçici bir süre görme bozukluğuna neden olabilir. Ancak kolay kolay zehir fışkırtmaz. Ele alındığında herhangi bir tehlike oluşturmaz. Bu nedenle insanlara bir zararı yoktur” şeklinde bilgi verdi.